Episkopologia

San Fermindik gaur egunera arteko erregistro historikoa dagoen Iruñeko (eta Tuterako, hala badagokio) artzapezpikuen zerrenda eta seriea. Kontuan izan lehen garaietako daturik ez egoteak zerrenda osoa osatzea eragozten duela, beraz, kontuan izan behar da gotzain baten eta hurrengoaren artean data-jauzi bat dagoenean, ez duela esan nahi garai horretan ez zegoela gotzainik, baizik eta haien izenak ezezagunak zaizkigula:

Iruñeko apezpikutza:

• San Fermin (III. mendea)
• Liliolus (Lehenengo apezpiku dokumentatua. 589 eta 592 artean aipatua)
• Joan I.a (610ean aipatua)
• Atilano (683an aipatua)
• Marziano (693an aipatua)
• Opilano (829an aipatua)
• Guilesindo (848-860)

850 inguruan arabiarren inbasioa eta Leirera lekualdatzea

• Jimeno (876-914)
• Basilio (918-922)
• Galindo (922-928)
• Valentin (928-947)
• Blasco I.a (971tik 972ra)
• Bibas (979tik aurrera)
• Julian (983-985)
• Sisebuto (981-997)
• Eximeno edo Ximeno (1000-1005)
• Antso “Handia” (1015-1024)

1023an Iruñeko egoitza berrezarri zen.

• Antso “Gazteena” (1025-1051)
• Joan II.a (1052-1068)
• Blasco II.a (1070-1076)
• García Ramírez (1077-1083)
• Pedro de Roquez edo Anduque edo Pedro de Roda (1083-1115)
• Gilen (1122)
• Antso de Larrosa (1122-1142)
• Lope de Artajona (1143-1159)
• Antso (1160-1164)
• Pedro Compostelano (1162-1164)
• Raimundo (1163)
• Bibiano (1165-1166)
• Parisko Pedro (1167-1193)
• Martin (1193-1194) (hautatutakoa)
• García Fernández (1194-1205)
• Juan de Tarazona (1205-1211)
• Txalupako Esparragoak (1212-1215)
• Guillermo Santongekoa (1215-1219)
• Nafarroako Remigio (1220-1229)
• Pedro Ramírez de Piédrola (1230-1238)
• Pedro Jiménez de Gazólaz (1241-1266)
• Armingot (1268-1277)
• Miguel Sánchez de Uncastillo (1277-1286)
• Miguel Periz de Legaria (1288-1304)
• Arnaldo de Puyana (1310-1316)
• Guillermo Mechín (1316-1317)
• Raul Rossellet (1317)
• Miguel de Maucondiut (1317) (Hautatutakoa)
• Senén García de Asiaín (1317) (Hautetsia)
• Arnaldo de Barbazan (1318-1355)
• Pedro de Monteruc (1355-1356)
• Miguel Sánchez de Asiaín (1356-1364)
• Bernard Folcaut (1364-1377)
• Martín de Zalba (1377-1390 apezpikua)
—- Martín de Zalba (1390-1403 Administratzailea)
• Miguel de Zalba (1404-1406) (Hautetsia)
—- Martín de Eusa (1406-1407) (Bikario Nagusia)
—- Nicolás López de Orreaga (1407-1408) (Bikarioa)
—- García de Aibar (1408) (Bikario Nagusia)
—- Lancelot Navarrakoa (1408-1420) (Bikario Nagusia)
• Antso Sanchez de Oteiza (1420-1425)
• Martín de Peralta I.a (1426-1456)
• Martín de Peralta II (1457-1458)
—- John Bessarion (1458-1462) (Administratzailea)
• Nicolás de Echávarri (1462-1469)
• Alfonso Carrillo (1473-1491)
• César Borja (1491-1492, Valentziako artzapezpiku izendatua)
—- Antonio Pallavicino Gentili (1492-1507) (Administratzailea)
—- Fazio Giovanni Santori (1507-1510) (Administratzailea)
—- Amanevo de Labrit (1510-1512) (Administratzailea) (1. aldiz)
—- Juan Rufo (1512-1517) (Administratzailea)
—- Amanevo de Labrit (1517-1520) (Administratzailea) (2. aldiz)
— Alessandro Cesarini (1520-1538) (Administratzailea)
• Juan Remia (1538-1539)
• Pedro Pacheco Ladrón de Guevara (1539-1545, Jaengo gotzain izendatua)
• Antonio de Fonseca, OSA (1545-1550, dimisioa eman zuen)
• Alvaro Moscoso (1550-1561, Zamorako gotzain izendatua)
• Diego Ramírez Sedeño de Fuenleal (1561-1573)
• Antonio Manrique Valencia (1575-1577)
• Pedro de Lafuente (1578-1587)
• Bernardo de Sandoval y Rojas (1588-1596, Jaengo gotzain izendatua)
• Antonio Zapata y Cisneros (1596-1600, Burgosko artzapezpiku izendatua)
• Mateo Burgos Moraleja, OFM (1600-1606, Sigüenzako apezpiku izendatua)
• Antonio Benegas Figueroa (1606-1610, Sigüenzako apezpiku izendatua)
• Prudencio Sandoval, OSB (1612-1620)
• Francisco Hurtado de Mendoza y Ribera (1621-1622, Malagako gotzain izendatua)
• Cristóbal Lobera Torres (1623-1625, Kordobako apezpiku izendatua)
• José González Díez, OP (1625-1627, Santiagoko artzapezpiku izendatua)
• Pedro Fernández Zorrilla (1627-1637)
• Juan Queipo de Llano Flores (1639-1647, Jaengo gotzain izendatua)
• Francisco Díaz Alarcón y Covarrubias (1648-1657, Kordobako apezpiku izendatua)
• Diego de Tejada y la Guardia (1658-1663)
• Andrés Girón (1664-1670)
• Pedro Roche (1670-1683)
• Juan Grande Santos de San Pedro (1683-1692)
• Toribio de Mier (1693-1698)
• Juan Íñiguez Arnedo (1700-1710)
• Pedro Aguado, CRM (1713-1716)
• Juan Camargo Angulo (1716-1725)
• Andrés Murillo Velarde (1725-1728)
• Melchor Angel Gutiérrez Vallejo (1729-1734)
• Francisco Ignacio Añoa y Busto (1735-1742, Zaragozako artzapezpiku izendatua)
• Gaspar Miranda Argáiz (1742-1767)
• Juan Lorenzo Irigoyen Dutari (1768-1778)
• Agustín Lezo Palomeque (1779-1783, Zaragozako artzapezpiku izendatua)
• Esteban Antonio Aguado Rojas (1785-1795)
• Lorenzo Igual Soria (1795-1803, Plasentziako gotzain izendatua)
• Veremundo Anselmo Arias Teixeiro (1804-1814, Valentziako ark. izendatua)
• Joaquín Javier Uriz Lasaga (1815-1829)
• Severo Leonardo Andriani Escofet (1829-1861)
• Pedro Cirilo Uriz Labayru (1861-1870)
• José Oliver y Hurtado (1875-1886)
• Antonio Ruiz-Cabal y Rodríguez (1886-1899)
• José López Mendoza y García, OSA (1899-1923)
• Mateo Múgica y Urrestarazu (1923-1928, Gasteizko komisario izendatua)
• Tomás Muñiz Pablos (1928-1935, Santiagoko artzapezpiku izendatua)
• Marcelino Olaechea Loizaga, SDB (1935-1946, Valentziako artzapezpiku izendatua)

1955etik Iruñeko eta Tuterako elizbarrutia.

Artzapezpikutza

• Enrique Delgado y Gómez (1946-1968) (lehen artzapezpikua, 1956tik)
• Arturo Tabera Araoz, CMF (1968-1971)
• José Méndez Asensio (1971-1978, Granadako artzapezpiku izendatua)
José María Cirarda Lachiondo (1978-1993)
Fernando Sebastián Aguilar (1993-2007)
Francisco Pérez González , (2007-2024)
Juan Antonio Aznárez Cobo [Gotzain Laguntzailea] (2012-2022, Espainiako artzapezpiku militar izendatua)

Tuterako apezpikutza

1783ko martxoaren 27an, Pio VI.a Aita Santuak Tuterako elizbarrutia ezarri zuen, Burgosko artzapezpikutzaren menpekoa eta, 1851tik aurrera, Zaragozaren menpekoa. Bere gotzain propioa zuen diozesi berri honen bizitza oso laburra izan zen, 1858tik aurrera Tarazonako gotzainek administratzaile apostoliko gisa hartu baitzuten kargua. 1955ean, Tuterako elizbarrutia Iruñekoaren barruan sartu zen eta urtebete geroago, 1956ko abuztuaren 11n, Pio XII.a Aita Santuak Decessorum nostrorum bulda aldarrikatu zuen, eta horren bidez Iruñea metropoli artzapezpikutza izendatu zuten. 1984ko abuztuaren 11n, Joan Paulo II.a Aita Santuak, Supremam exercentes buldaren bidez, Iruñeko eta Tuterako elizbarrutiak behin betiko batu zituen, eta haien prelatuek Iruñeko artzapezpiku eta Tuterako gotzain tituluak hartu zituzten batera. Tuterako gotzainen zerrenda honako hau da:

· Francisco Ramón Larumbre † (1784ko ekainaren 25a – 1796ko irailaren 1a)
· Simón Casaviella López † (1797ko uztailaren 24a – 1816ko martxoaren 30a)
· Juan Raimundo Santos Larumbe y Larrayoz † (1817ko apirilaren 14a – 1818ko urriaren 3a)
· Ramón María de Azpeitia y Sáenz de Santamaria † (1819ko martxoaren 1a – 1844ko urtarrilaren 31)
—- Cosme Marrodán Rubio (1858-1888, Administratzailea)
—- Juan Soldevilla y Romero (1889-1901, Administratzailea)
—- José María Salvador y Barrera (1901-1905, Administratzailea)
—- Santiago Ozcoidi y Udave (1905-1916, Administratzailea)
—- Isidoro Badía y Sarradel (1917-1926, Administratzailea)
—- Isidro Gomá y Tomás (1927-1933, Administratzailea)
—- Nicanor Mutiloa e Irurita (1935-1946, Administratzailea)
—- Manuel Hurtado y García (1947-1955)

1955ean Tuterako elizbarrutia Iruñeko artxidiozesira batu zen.

Iruñeko apezpikuen historia, IV. mendetik XX. mendera, D. José Goñi Gaztambidek idatzia (+2002), arg. EUNSA, Elizaren Historiaren Bilduma 10, 11 liburuki. Iruñea, 1979-1999.

Scroll to Top
Navarra
Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.